HAŞİMATO VE BESLENME

HAŞİMATO HASTALIĞI NEDİR?

Haşimato hastalığı otoimmün bir hastalıktır.Yani vücucumuzdaki bağışıklık hücrelerinin tiroid bezi hücrelerini yabancı gibi algılayarak antikor oluşturması sonucunda tiroid bezinde harabiyet oluşması diye özetlenebilir. Hashimoto tiroiditi olan hastalarda kuvvetli bir genetik geçiş vardır ve bu hastaların birinci dereceden akrabalarında tiroid antikorları (anti-TPO ve anti-tiroglobulin) yüksek olarak bulunur ve hastalık ailenin diğer üyelerinde de sıklıkla ortaya çıkar.

Özellikle ilerleyen yaşlarda ve dikkat edilmeyen vakalarda hastada hipotroidi oluşturabilir.

HAŞİMATO TİROİDİTİNDE BESLENME NASIL OLMALIDIR?

Hashimoto hastalığı uygun ilaç tedavileri ve dikkatli bir beslenme düzeniyle tamamen kontrol altında tutulabilmektedir. Bu yüzden haşimato hastalığında beslenme oldukça önemlidir.

Görevini yerine getirmeye devam eden bir tiroit bezine sahip olmak istiyorsanız, alımı konusunda dikkatli olmanız gereken belirli besin öğeleri bulunmaktadır.Bunlar;

-Selenyum

-İyot

-Çinko

Yeterli ve dengeli beslenen bireylerde besin ögelerinde eksiklik görülmez.Bu nedenle aslında her bireyin hasta olmayı beklemeden vitamin,mineral eksikliklerinin oluşmaması için yeterli ve dengeli beslenmesi gerekir.Ancak bu besin öğelerini yeterince tüketemiyorsanız veya tükettiğiniz halde enzim eksikliklerinden ,emilim bozuluklarından dolayı vücudunuzda yetersizlik varsa doktorunuz veya diyetisyenininizin de önerisi ile piyasada bulunan takviye edici gıdalar ile açık kapatılabilir.

Selenyum

· Tiroit bezleri vücutta en fazla selenyum içeriğine sahip olan bölgedir. Selenyumun haşimato hastalığını tedavi ettiğine dair kesin bir kanıt yoktur. Fakat haşimato tiroidi olan bireylerde selenyum takviyesinin, tiroit bezlerine saldıran hücre sayısını azalttığı saptanmıştır. Ayrıca selenyum eksikliğinin TSH ve T4 hormonlarının yükselmesine neden olması,antienflamatuar ve antioksidan etkisi de selenyumun önerilmesinin başka bir sebebidir.

Selenyumdan zengin besinler şu şekilde sıralanabilir:

-Yumurta

-Kırmızı Et

-Ton Balığı ve Sardalya

-Tavuk

İyot

Diyetinizde yeterince iyot bulunduğundan emin olmanız önemlidir.Ayrıca çok fazla iyot tüketmeniz de hipotiroidizmin daha da kötüleşmesine neden olabilir.

Eksiklik durumunda aşağıdaki besinleri tüketerek diyetinize doğal olarak iyot ekleyebilirsiniz:

-Deniz ürünleri

-Patates

-Sofra tuzu

-İnek sütü

-Yumurta

Çinko

Çinko tiroit hormonlarının üretilmesi için esansiyel olan bir mineraldir. Çinko takviyeleri almanın, guatr hastası olan bireylerde tiroit hormon seviyelerini arttırdığı görülmüştür.

Özellikle gelişmiş ülkelerde çinko eksikliği oldukça nadir görülür.Ancak yine de eksiklik görülüyorsa çinko kaynaklarınının tüketimini arttırmanız gerekir.

En iyi çinko kaynakları:

-İstiridye

-Tavuk

-Kırmızı et

-Mercimek ve Fasulye gibi kurubaklagiller

Haşimato Hastaları İçin Ek Beslenme Önerileri

-Kuru baklagiller en azından haftada 2 kez tüketilmelidir.

-Lif oranı fazla olan keten tohumunu beslenme programınıza ekleyebilirsiniz. Günde 1 ya da 2 yemek kaşığı öğütülmüş keten tohumunu çorbalara ya da salatalara ilave ederek tüketebilirsiniz.

-Haşimato hastalarında ödem sık görülür.Bu nedenle ödem sorunlarının yaşanmaması adına bol su tüketimi yapılması gerekir. Günde en az 8-10 su bardağı su içilmeli.Ayrıca özellikle ödem probleminin görüldüğü dönemlede tuz tüketimine dikkat edilmelidir.

-Haşimato hastalarında kolestrol düzeyide yüksek olduğundan yağ alımı azaltılmalıdır.Ve zeytinyağı tüketilmelidir.

- Omega-3 ürünleri sürekli tüketilmelidir.

-Probiyotikler: Yararlı bağırsak bakterileri Haşimato hastalarında tiroid inflamasyonunu azaltır. En kolay ulaşılabilecek probiyotik ev yapımı yoğurt ve kefirdir.

-Haşimato hastalarının öğün atlamamaları da önemlidir.3 ana 3 ara öğün önerilmektedir.Ancak özellikle ara öğünlerin glisemik indeksi düşük olmalıdır.(glisemik indeks:Besinlerin kan şekerini yükseltme hızıdır.Yani fazla şeker içeren besinlerin glisemik indeksi yüksek olmaktadır.).Fındık,fıstık,elma,kuru kayısı gibi besinler tercih edilebilir.

-Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği veya çavdar ekmeği yenilmelidir

-Haşimato hastaları kilo almaktan ve verememekten şikayetçi oldukları için kalorili besinlerden de uzak durmaları gerekir.

-Düzenli egzersizler yapılmalıdır.

-Hazır paketli gıdalar her kesim için zararlıdır ve tavsiye edilmez.Ancak otoimmün zemini olan kişilerin çok daha dikkatli olması gerekir.Bunun sebebi yapılan araştırmalara göre otoimmün zemine sahip bireylerde hazır gıdalar haşimatoya sebep olmaktadır.

-D vitamini: Haşimato hastalarında D vitamini eksikliği sıklıkla rastlanmaktadır. Dolayısıyla hastalar güneşlenmeyi ihmal etmemeli ve gerekirse D vitamini takviyesi almalıdırlar.

· HANGİLERİNDEN UZAK DURULMALI?

.Tahıllar: Bazı insanların glutene karşı hassasiyeti varsa, bu kişilerde glutenli besinler hastalığı tetikleyebilir.Ayrıca yapılan araştırmalar gluten ve hashimoto hastalığı arasında bir korelasyon olduğunu öne sürmektedir.Bu nedenle; Buğday, çavdar, darı, arpa, bulgur ve beyaz undan yapılmış besinler tüketilmemeli.Bunların yerine glütensiz un ve mısır unundan yapılmış besinler tüketilebilir.

.Yemişlerden: Badem, çam fıstığı.

· Yağlardan: Ayçiçeği yağı, soya yağı.

· Meyvelerden: Üzüm, nektarin, çilek,armut

.Baklagillerden:Nohut, fasulye, soya, yer fıstığı.

· Et ve süt ürünlerinden: Hormonlu et ve süt ürünleri, çiftlik üretimi balıklar.

· Hazır gıdalar

.İçeceklerden: Kahve, siyah ve yeşil çay.

· Şeker

. Guatrojen Besinler

Guatrojenler tiroit bezlerinin olması gerektiği gibi çalışmasını engelleyen maddelerdir. Yüksek dozda alındıklarında hormon üretimini olumsuz etkileyebilmektedirler.

Guatrojenler cruciferous familyasında bulunan sebzelerin içinde sıkça bulunmaktadır. Bu sebzeler şu şekilde sıralanabilir:

-Karnabahar

-Brokoli

-Kara Lahana

-Lahana

Guatr hastalığı olan bireyler guatrojen içeriği yüksek besinlerden özellikle uzak durmaları gerekse de hashimoto hastası olan bireylerin birçoğu küçük miktarlarda tükettiklerinde bu besinlerden olumsuz etkilenmemektedir.